نقش حسابداران در اقتصاد

نقش حسابداران در اقتصاد

نقش حسابداران در اقتصاد

فدراسیون جهانی حسابداران (IFAC) نهادی بین‌المللی است که بیش از ۱۳۰ کشور و نزدیک به ۱۸۰ انجمن حرفه‌ای حسابداری در آن عضویت دارند و در حال حاضر متجاوز از ۵/۲ میلیون نفر حسابدار از سراسر جهان را در مجامع بین‌المللی نمایندگی می‌کند. در نوامبر سال جاری کنگره بین‌المللی این فدراسیون با حضور بیش از ۴۵۰۰ حسابدار از کشورهای مختلف در شهر رم به نحو باشکوهی برگزار شد. برای پی‌بردن به اهمیت این کنگره کافی است گفته شود که پاپ رهبر کاتولیک‌های جهان به‌صورت اختصاصی با شرکت‌کنندگان این کنگره دیدار داشت و برای آنها سخنرانی کرد. در سال ۲۰۰۷ این فدراسیون هفته اول دسامبر را به‌عنوان هفته حسابدار در سراسر جهان اعلام کرد و به همین مناسبت اعضای ایرانی این فدراسیون یعنی انجمن حسابداران خبره ایران و جامعه حسابداران رسمی ایران ضمن گرامیداشت این هفته، روز ۱۵ آذر را به‌عنوان روز حسابدار تعیین کردند.
از آن پس هر ساله در حول و حوش این روز، انجمن‌‌های حرفه‌ای کشور با برپایی همایش‌ها و گردهمایی‌هایی چنین روزی را گرامی می‌دارند و سعی می‌کنند تا اهمیت و جایگاه حسابداری و حسابداران را برای عموم مردم و به‌ویژه مسوولان اداره کشور، تبیین کنند. در همین راستا روز گذشته به همت انجمن حسابداران خبره ایران و با حمایت تعدادی از بنگاه‌های اقتصادی کشور و با پشتیبانی رسانه‌ای روزنامه پرمخاطب «دنیای اقتصاد»، همایشی تحت عنوان بازآفرینی مدیر مالی در پژوهشگاه نیرو و با حضور صدها نفر از حسابداران و مدیران برجسته کشور برگزار شد که در آن به نقش و جایگاه حسابداران ارشد بنگاه‌ها در توسعه و پیشبرد بنگاه‌ها و به تبع آن توسعه اقتصادی کشور، پرداخته شد. در چند سخنرانی انجام شده در همایش‌های برگزار شده به مناسبت روز حسابدار، محور اصلی مقالات ارائه شده بر الگوی اقتصاد مقاومتی و نقش حسابداران در تحقق اهداف این الگو قرار داشت. در این مقالات درون‌زا بودن اقتصاد یعنی اتکا به امکانات داخلی و در عین حال برون‌گرا بودن آن به معنای تعامل با اقتصادهای جهانی و بین‌المللی، دانش‌بنیان و مردم‌بنیاد بودن آن، شفافیت، پاسخگویی و بالاخره عدالت محور بودن اقتصاد، به‌عنوان ویژگی‌های الگوی ترسیم شده برای اقتصاد مقاومتی مورد بحث قرار گرفت و نقش حسابداران در تحقق هر یک از عناوین فوق تبیین شد.

نقش حسابداران در اقتصاد

امروزه حسابداری به‌عنوان ابزار مدیریت هزینه و نقشی اساسی در رقابتی کردن، اقتصاد کشور در تقابل با سیل کالاهای وارداتی ایفا می‌کند ضمن آنکه به‌عنوان مهم‌ترین پایگاه اطلاعاتی نقشی بی‌بدیل در تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری مدیران بنگاه‌های اقتصادی برای استقرار نظام برنامه‌ریزی و کنترل برعهده دارد. یکی دیگر از ویژگی‌های حسابداری امروزی که به نظر می‌رسد در کشور ما کمتر به آن توجه شده است، حسابداری به مثابه ابزار سنجش عملکرد (شامل کارآیی، اثربخشی و اقتصادی بودن فعالیت‌های بنگاه‌ها) است. این کارکرد از مهم‌ترین ویژگی‌های حسابداری برای پاسخگو ساختن مدیران بنگاهی اعم از انتفاعی و غیرانتفاعی به‌شمار می‌آید. حسابداری به مثابه زبان کسب و کار و گزارشگری مالی با استفاده از فرآیند حسابرسی داخلی و حسابرسی مستقل، در بنگاه‌های اقتصادی، مهم‌ترین‌ ابزار شفافیت چه برای صاحبان سرمایه این بنگاه‌ها و چه تامین‌کنندگان منابع مالی و چه سازمان‌های امور مالیاتی و تامین اجتماعی و نهادهای متولی حساب‌های ملی و… به شمار می‌آید. این شفافیت و اعتمادی که از فرآیند گزارشگری مالی حاصل می‌شود می‌تواند به‌عنوان یکی از مهم‌ترین عوامل جذب سرما‌یه‌های خارجی و تعاملات با اقتصاد بین‌المللی، تلقی شود. به‌طوری‌که ملاحظه می‌شود حسابداری و حسابداران در جای‌جای الگوی ترسیم‌شده برای اقتصاد مقاومتی نقشی حساس و بی‌بدیل برعهده دارد. در مقابل باید دید که آیا این نقش و جایگاه توسط دولت، مجلس و قوه قضائیه به درستی شناخته شده است؟ با تاسف باید گفت که در طول تاریخ روی کار آمدن دولت‌ها در ایران هیچ‌گاه اهمیت و جایگاه حرفه حسابداری و حسابداران در ایران به‌رسمیت شناخته نشده است. علت این امر، حداقل در نیم قرن اخیر وجود درآمدهای خدادادی نفت بوده است. با وجود درآمدهای بالای دولت از قبل صادرات نفت، نه نیازی به مدیریت هزینه وجود دارد و نه احتیاجی به بالا بودن کارآیی و اثربخشی (بهره‌وری) است. در چنین اقتصادی، اقتصادی بودن فعالیت‌ها فقط در حد یک شعار باقی می‌ماند. شفافیت اقتصادی و پاسخگویی آرزویی است که تحقق آن در حکم محال است و اقتصاد رانتی و شانسی جای اقتصاد مردم‌بنیاد و دانش‌بنیان را می‌گیرد و بالاخره در چنین آشوبی مهم‌ترین چیزی که گم می‌شود عدالت است. اگر در کشوری سازمان مالیاتی آن به‌عنوان بزرگ‌ترین شریک بنگاه‌های اقتصادی، اعتقادی به ‌صورت‌های مالی حسابرسی شده نداشته باشد و تکلیف ملزم ساختن بنگاه‌های اقتصادی بزرگ را برای ارائه صورت‌های مالی حسابرسی شده، برنتابد، حسابداری و حسابرسی می‌تواند نقش و جایگاهی داشته باشد؟ اگر در جامعه‌ای استقلال حسابرسان مستقل آن در حد یک شوخی باشد در آن صورت می‌توان به کارآمدی ابزارهای حسابداری برای ایفای وظایف مهم خود، اطمینان کرد؟ در کشوری که تولید انبوه فارغ‌التحصیلان حسابداری بدون کیفیت ادامه دارد و آموزش‌های حرفه‌ای و اصولا جوامع حرفه‌ای به رسمیت شناخته نشده است، چگونه باید انتظار داشت که حسابداران بتوانند نقش ارزنده خود را در تحقق اهداف ترسیم شده اقتصاد مقاومتی ایفا کنند؟ پاسخ به این سوال‌ها می‌تواند راهگشا باشد.

  • غلامرضا سلامی – دنیای اقتصاد

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

این فیلد را پر کنید
این فیلد را پر کنید
لطفاً یک نشانی ایمیل معتبر بنویسید.

فهرست
error: Alert: Content is protected !!