زندگی شغلی
بخش قابل توجهی از کیفیت زندگی کاری را مدیران یک شرکت یا سازمان، میتوانند با تصمیم های خود، بسازند. اما واقعیت این است که بخشی از کیفیت زندگی کاری را نیز، خود ما توسط نحوه برخوردی که با اطرافیان داریم و نقش هایی که در سازمان بر عهده میگیریم، می سازیم. اگر بخواهیم به صورت دقیق و علمی به فاکتورهای تأثیرگذار بر کیفیت زندگی شغلی بپردازیم، باید به بررسی دقیق شش گروه رضایت شغلی، شرایط کار، حس و حال عمومی و سلامت، رابطه بین کار و خانه، تنش در محیط کار و میزان کنترل بر شرایط محیطی، اشاره کنیم. اما در حال حاضر هفت سوال کلیدی را که کارکنان یک سازمان – خودآگاه یا ناخودآگاه – برای ارزیابی کیفیت زندگی کاری، در ذهن خود مرور میکنند را در اینجا بررسی میکنیم:
١)آیا عدالت در محیط کار من برقرار است؟ آیا اگر خوب کار کنم، حتماً ارتقاء خواهم یافت و رشد خواهم کرد؟ اگر تخصصم بهتر و تأثیرگذاریم در سازمان بیشتر باشد، درآمد بهتری نیز خواهم داشت؟
٢)شرایط فیزیکی محیط من چگونه است؟ از چیدمان گرفته تا ارگونومی و نور و صدای مزاحم و عبور و مرور دیگران و دمای هوا و رو به دیوار نشستن یا رو به فضای آزاد نشستن و داشتن جایی برای قدم زدن و غیره
٣)آیا حریم خصوصی دارم؟ درست است که میز و کامپیوتر و کشو ها و … متعلق به سازمان است. اما اینکه احساس کنم تا روزی که من در این شرکت هستم، اینها متعلق به من و حریم شخصی من محسوب میشوند، میتواند در بهبود کیفیت زندگی کاری من موثر باشد.
۴)آیا یادگیری و بازخورد در این سازمان وجود دارد؟ آیا کاری که باید انجام بدهم را به من آموزش میدهند؟ آیا اگر خوب یا بد کار کنم، کسی هست که کارم را ببیند و تشویق کند یا تذکر دهد؟ آیا من دیده میشوم؟
۵)آیا هویت شغلی دارم؟ آیا میتوانم شغلم را برای دیگران توضیح دهم؟ آیا ابتدا و انتهای کار را میبینم یا فقط در یک نقطه ی کوچک از این مسیر، نقش کوچکی را به من سپرده اند؟ شغلم را در سازمان، چگونه می بینند؟ آیا من آبدارچی هستم؟ یا مسئول ایجاد فضای آرام و بی تنش برای واحد طراحی مهندسی شرکت طوری که بتوانند محصولات بهتری تولید کنند؟ کار من چگونه تعریف میشود؟
۶)آیا زندگی شخصی من به رسمیت شناخته میشود؟ آیا من حق دارم زندگی شخصی داشته باشم؟ یا سازمان من معتقد است به خاطر پرداخت خوب، برند قوی و حجم کار بالا، باید تنها اولویت من، زندگی شغلیم باشد؟
٧)آیا مرا در تعریف یا بهبود شغلم مشارکت میدهند؟ آیا من به عنوان کسی که در یک سمت خاص در شرکت یا سازمان خود کار میکنم و بهتر از هر کس دیگری شرایط کارم را میشناسم، این حق را دارم که در زمینه شرح شغل یا در زمینه ی روشهایی برای بهبود شرایط شغلی ام اظهار نظر کنم؟
واقعیت این است که مواردی که میتوانند روی کیفیت زندگی شغلی من و شما تأثیر بگذارند، کم نیستند. آنچه در اینجا خواندیم، وجه مشترک بسیاری از نوشته ها و مطالعات انجام شده در این زمینه است. نکته مشخص این است که بهبود کیفیت زندگی شغلی، یک «مد مدیریتی» نیست. بلکه یک ضرورت است.
حتی مدیرانی که نگاه انسانی به محیط کار ندارند، آموخته اند که برای کسب حداکثر خروجی از کارکنان و کاهش هزینه های ناشی از نارضایتی شغلی، باید به بهبود کیفیت زندگی شغلی در محیط سازمان خود فکر کنند.
اگر بتوانیم جواب هایى منطبق بر منطق خود براى سئوالات بالا پیدا کنیم، آنوقت مى توانیم به خود بگوییم که شناخت لازم از کیفیت شغل خود را داریم.