علائم هشدار دهنده
یکی از مسوولیت‌های امانتداری یک مشاور مالی این است که مراقب سرمایه‌گذاری‌های مشتری باشد خصوصا سرمایه‌گذاری‌هایی که احتمال موفق شدن در آن‌ها وجود ندارد. در این مقاله نکته‌هایی ارایه می‌شود که به شما کمک می‌کند تشخیص دهید شرکت در حال ورشکستگی است یا با مشکلات مالی جدی مواجه است.
کوچک شدن نقدینگی، بالارفتن زیان دهی
شرکت‌هایی که مدام نقدینگی از دست می‌دهند سریعا به دنبال تزریق نقدینگی هستند. بنابراین نگاهی به ترازنامهء شرکت بیندازید، خواهید دید که میزان نگهداری نقدینگی برخلاف آن چیزی است که سال قبل بوده. ممکن است شرکت با انتشار سهام بیش‌تر یا اوراق بدهی بیش‌تر خود را از این وضعیت خارج کند اما به‌خاطر داشته باشید ضامن چرخ‌دنده را بالابردن، فشار را به جاده وارد می‌کند.
پرداخت سود سوال برانگیز
صورت وضعیت درآمد شرکت نشان می‌دهد آن‌چه که به‌عنوان پرداخت خدمات و سرویس‌دهی نشان داده می‌شود درحقیقت همان پرداخت بدهی‌هاست. آیا شرکت می‌تواند در حال ازدست دادن نقدینگی باشد و گزارش فروش ارایه کند و هنوز ادعا کند نقدینگی کافی برای پرداخت سودها دارد؟ طبیعتا سرمایه‌گذار به دنبال سود خود است و می‌خواهد شرکت در پایان دورهء درآمد; نقدینگی بیش‌تری کنار بگذارد و به‌عبارت دیگر دست طلبکاران را در پوست گردو بگذارد! اما در شرکت‌هایی که ورشکست‌شده یا در حال ورشکستگی هستند دیوار حفاظتی سرمایه‌گذار (پرداخت سود) کم‌کم رو به زوال می‌گذارد. شرکتها به سختی قادر به پرداخت صورت‌حساب‌های خود هستند.
«نسبت جاری» یا (نسبت نقد) محاسبه‌ای است که در خصوص تصمیم‌گیری در مورد توانایی پرداخت بدهی‌های الزام‌آور کوتاه مدت شرکت به کار گرفته می‌شود. این نسبت به این ترتیب محاسبه می‌شود: دارایی‌های جاری تقسیم بر بدهی‌های جاری. اگر این نسبت بیش‌تر از عدد یک باشد نشان می‌دهد که شرکت شانس بیش‌تری در پرداخت دیون خود دارد و برعکس یعنی اگر این نسبت کم‌تر از عدد یک باشد شرکت نمی‌تواند دیون خود را بپردازد.
نسبت دیگری که به کار می‌رود «نسبت قدرت پرداخت» است. تفاوت آن در محرومیت از حساب‌های موجودی و پیش پرداخت از دارایی‌های جاری است.
حسابرسی راه‌گزینی
تمام شرکت‌های سهامی عام باید دفاتر خود را توسط شرکت‌های حسابرسی بیرونی ممیزی و بازبینی کنند. در حالی که برای شرکتها چندان هم غیرمعمول نیست بعضا شرکت‌های حسابرسی را گزینش کنند، انفصال ناگهانی شرکت حسابرسی بنا به دلایل نامعلوم می‌تواند علم آشوب را بر پا کند. این علامت نشانگر عدم توافق در نحوهء ثبت درآمدهاست یا این‌که اختلافی بین اعضای هیات مدیره وجود دارد. به هرحال هیچ‌یک علامت خوبی به شمار نمی‌آید.
عدم پرداخت سود تقسیمی
شرکت‌هایی که پرداخت سود تقسیمی خود را کاهش می‌دهند یا حذف می‌کنند ضرورتا در ورطهء ورشکستگی نیستند. با این وجود، زمانی که شرکتها در دوران سختی قرار می‌گیرند سود تقسیمی معمولا اولین چیزی است که به سراغش می‌روند. بنابراین قطع یا حذف سود تقسیمی یکی از علایم محتملی است که نشان می‌دهد دوران سختی پیش‌رو است.
ضروری است شواهد معتبر دیگری نیز به‌دست آورد تا بتوان تصمیم‌گیری کرد که آیا قطع سود تقسیمی نشانهء آغاز دوران سیاه شرکت است یا خیر. یعنی، مقایسهء منحنی تقسیم سود شرکت با شرکت‌های دیگر در همان صنعت و یا «جریان نقدینگی آزاد» منفی.
فرار مدیران ارشد
من، شما و همهء ما می‌خواهیم یا نیاز داریم کار کنیم، بنابراین وقتی کارها به‌‌طور جدی به سراشیبی می‌افتد، خواهید دید که اعضای ارشد تیم مدیریت سمت‌های خود را واگذار کرده و در شرکت دیگری مشغول به‌کار می‌شوند. در عین حال کارمندان عادی پست‌های اجرایی ارشد را به عهده می‌گیرند.
فروش‌های عمده
با آغاز دوران سختی یا نزدیک شدن به ورطهء ورشکستگی شرکت، سرمایه‌گذاران زیرک-سهام‌داران نهادی و مدیران و معاونان اجرایی- معمولا سهام خود را به قیمت بسیار ارزانی می‌فروشند. این همان قیاسی است که در بالا به آن اشاره شد. به این نوع فروش‌های عمده توسط آن سرمایه‌گذاران زیرک توجه داشته باشید چراکه ممکن است آنان به عنوان جلودار و پیشقراول باشند.
به هرجهت، در زمان عادی نیز بعضی از این سرمایه‌گذاران زیرک چنین فروش‌های عمده‌ای را انجام می‌دهند که کاملا عادی است آن‌چه که باید به آن توجه داشت معاملات مکرر و عمدهء غیرمعمول است که عمدتا در زمان انتشار اخبار بد صورت می‌پذیرد.
فروش محصولات اصلی، تجهیزات و دارایی‌ها
اگر از دوران سختی عبور می‌کنید حتما از اندوخته‌های خود استفاده خواهید کرد. در این زمان شاید بعضی از دارایی‌های خود را فروخته تا بتوانید پول جمع کنید اما هرگز چیزهایی را که برای شما با ارزش و یادگاری است نمی‌فروشید. همهء این‌ها برای شرکت نیز مصداق دارد. بنابراین اگر دیدید شرکتی شعبهء مرکزی یا یکی از محصولات معتبر و بانام یا یکی از تجهیزات تکنیکی خود را برای فروش می‌گذارد، مواظب باشید!
قطع ارایهء خدمات جانبی
معمولا قبل از این‌که مشکلات عمده آغاز شود، شرکتها ارایهء خدمات لوکس و خودنمایی‌کننده نظیر برنامه‌های دوران بازنشستگی، بهداشت و سلامت و غیره را قطع می‌کنند. قطع ناگهانی و سریع خصوصا زمانی که مصادف با دیگر موارد اشاره شده در فوق باشد علامت بروز مشکل است. مراقب این علائم ارایه شده در آگهی‌ها یا اعلامیه‌های سالانه باشید.
سخن آخر، این‌که اگر شرکتی به‌شدت هزینه‌ها را تقلیل داده و به اصطلاح کمر را سفت و سخت بسته یا بیش از یکی از سناریو‌های ارایه‌شده در بالا رخ دهد، ملتفت موضوع باشید!