مدیریت مالی

سیستم کانبان چیست؟

اگر به هر شکلی با موضوع تولید در ارتباط هستید، آشنایی با سیستم کانبان و در گام بعدی پیاده سازی آن می تواند برای شما مفید باشد. پس از مطالعه ی این مطلب یک آشنایی کلی با سیستم کانبان پیدا خواهید کرد. به عبارت دیگر این مطلب به این سوال که « سیستم کانبان چیست ؟» پاسخ می دهد، پس از آشنایی با کانبان، می توانید با مطالعه مقالات دیگر موجود بر روی سایت، اطلاعات دقیق تری پیرامون این ابزار مدیریت تولید را کسب کنید.

در مطلب « سیستم کانبان و جریان تک قطعه ای » توضیحات خوبی در مورد سیستم کانبان ارائه شده است. سیستم کانبان یک سیستم اطلاع رسانی تولید است. بد نیست بدانید که Kanban با تلفظ دقیق /ˈkɑnˈbɑn/ در زبان ژاپنی به معنای « کارت علامت » است. بنابراین باید بگوییم، کانبان سیستمی است که از کارتهایی حاوی اطلاعات مشخصی برای انتقال اطلاعات تولید استفاده می کند.

کارت‏های کانبان یکی از رایج‌ترین و شناخته شده‌ترین نمونه این علامت‏هاست. این کارت‏‌ها معمولاً مقوایی بوده و درون یک پوشش شفاف پلاستیکی از جنس وینیل قرار می‌‏گرفتند. در این کارت‏‌ها اطلاعاتی همچون نام قطعه، شماره قطعه، فرایند تأمین کننده درونی یا بیرونی، آدرس محل انبارش و آدرس فرایند مصرف کننده درج می‌‏شود. البته برای انتقال این داده ها به جای کارتهای مقوایی می توان از هر چیز دیگری هم استفاده نمود. سیستم های الکترونیکی مدیریت تولید که امروز در کارخانجات توسعه یافته دنیا به کار گرفته می شوند، همان سیستم کاغذی کانبان ژاپنی است که به صورت الکترونیکی درامده است (E-Kanban).

بسیاری کانبان را یک سیستم کنترل موجودی یا انبار می دانند، اما در واقع چنین نیست، کانبان را باید یک سیستم برنامه ریزی تولید بدانیم که ما در رسیدن به تولید به هنگام JIT یاری می نماید و ابزاری برای نیل به JIT است. کانبان به ما می گوید که :

چی چیزی تولید کنیم.

چه زمانی تولید کنیم.

چه میزان تولید کنیم.

سیستم کانبان در هر فرآیند، کمیت تولید را مشخص می کند. این موضوع را سیستم عصبی تولید ناب می نامند. زیرا این روش همان طوری که سیستم عصبی، بدن ما را مدیریت می کند، تولید را اداره می کند. از فواید اولیه سیستم کانبان کاهش تولید مازاد می باشد و هدف آن تولید سفارش در زمان و مقداری است که سفارش داده شده است. اصولاً کانبان، سفارشِ کاری است که همراه مواد حرکت می کند. هر کارت یا کانبان معرف قطعه و یا مجموعه نیم مونتاژی است که نشان می دهد که هر کدام از کجا آمده و به کجا می رود.

نمونه ی کارت کانبان

در سیستم کانبان فرآیندهای بالادستی فقط میزانی را تولید می کنند که برای جایگزینی مقادیری که از فرآیندهای پایین دست برداشت شده است، لازم است. کارگران از یک فرآیند به فرآیند قبل می روند تا قطعاتی را که نیاز دارند بردارند. آنها این عمل را به تعداد و دفعاتی که این قطعات مورد نیاز هستند، انجام می دهند. شروع سیستم برداشت با سفارش مشتری آغاز می شود که به آن سیستم کششی می گویند.

اکنون با تصویری که از سیستم کانبان در ذهن دارید، احتمالاً برخی فواید این سیستم را می شناسید، اما ۶ مزیت زیر، مواردی است که در متون تخصصی به عنوان مزایان سیستم کانبان شناخته می شوند :

۱- کاهش نیاز به موجودی انبار

۲- بهبود جریان تولید

۳- جلوگیری از تولید اضافه

۴- ایجاد کنترل در سطح عملیاتی (توسط اپراتورها)

۵- ایجاد یک برنامه ریزی و مدیریت عملیات

۶- بهبود میزان پاسخگویی به تغییرات در تقاضا

۷- کاهش ریسک کمبود موجودی

۸- افزایش قدرت مدیریت زنجیره تامین

برچسب‌ها: کانبان چیست, کارت کانبان چیست, روش تهیه کارتهای کانبان, سیستم کانبان و جریان تک قطعه ای, نمونه ی کارت کانبان