حسابداران گواهی شده و خبره  روی هر دو بخش حسابداری یعنی حسابداری مدیریت و حسابداری مالی واکنش نشان داده و آنها را پوشش می دهند. اگرچه گاهی اوقات بین اینها و نقش اختصاصی حسابداری مدیریت فرق و تفاوتی وجود دارد. اما این یک سطحی اساسی در مطالعه حسابداری است و اغلب در آزمون امتحانات کاربرد دارد.

در پایان این مقاله شما باید قادر به تشخیص موارد ذیل باشید:

·        نقش ها و وظایف حسابداری مالی و حسابداری مدیریت

·        اختلافات بین آنها

·        فرایندهای کلیدی حسابداری مدیریت

·        نقش حسابداران مدیریت در فراهم کردن اطلاعات

·        دو جنبه حسابداری مدیریت

اصطلاح حسابداری در حقیقت شامل دو بخش حسابداری مالی و مدیریت است اما هر دو ابعادی جداگانه را دنبال می کنند.

 یکی از این دوکه آشناتر به نظر می رسد حسابداری مالی است و در اینجا ابتدا به توضیح آن می پردازیم.

حسابداری مالی

حسابداری مالی می تواند به عنوان یک جریان گزارشگری دوره ای اطلاعات حسابداری مطرح گردد که اطلاعات مالی مورد نیاز سهامداران، موسسات دولتی و دیگر بخش ها علی الخصوص خارج از موسسه را فراهم و منتشر می کند. در این بخش همواره می بایست قواعد و مقرراتی جهت تامین ثبات بین مجموعه حسابها برقرار باشد. اساس حسابداری مالی بر معاملات و وقایع گذشته قرار دارد و بنابراین الزاماتی خاص برای شرکتها در جهت تهیه صورتهای مالی( ترازنامه، سود و زیان و صورت جریان وجوه نقد) وجود دارد. این صورت حسابها آشکار کننده ارزش شرکت می باشند.

بدون رسیدگی صحیح صورتهای مالی توسط مراجع مستقل، خیلی دشوار خواهد بود تا وجوهی که برای سرمایه گذاری نیاز است را از طریق انتشار سهام در بازار یا قرض گرفتن وجوه از موسسات مالی همانند بانکها جمع آوری نمود.

حسابداری مدیریت

در حالیکه حسابهای مالی برای تامین الزامات قانونی ضروری هستند، اما آنها تا حدی به امور شرکت محدود شده اند. این حالت ممکن است برای مدیران در موسسات کوچک رضایتبخش باشد چون مالکان نظارتی مستقیم بر امور دارند اما هنگامیکه موسسات رشد می کنند این حالت پیچیدگی ها و مشکلات خاص خود را پیدا می کند. برای اداره یک شرکت کارآمد بزرگ، مدیریت نیاز دارد که جزئیات اطلاعات را درباره همه فعالیت های موجود در اختیار داشته  باشد.

حسابداری مدیریت سعی می کند که افراد درون سازمانی مانند هیئت مدیره، مدیران و  افراد دیگر را در جهت اخذ تصمیم گیری ها یاری رساند و راهنمایی جهت نمایان ساختن سیاستها و نقشه های آتی موسسه باشد. بحث حسابداری مدیریت به گذشته‌، حال و آینده مربوط می گردد و حسابداران مدیریت تجزیه و تحلیلهایی را برای اخذ تصمیمات افراد فوق فراهم می کند.

حسابداری مدیریت از طریق نقشه جزئیات مالی برای سال آتی ( بودجه) هدفهای کمی را مد نظر قرار   می دهد و در اینجا می توان مقایسه ای بین نتایج واقعی با بودجه انجام داد. سیستم های حسابداری مدیریت در جستجوی اصلاح منابع اقتصادی، کارایی عملیات و اثربخشی کلی موسسه هستند.

فرایندهای کلیدهای حسابداری مدیریت :

۱)     تحلیل

پیچیدگی های بوجود آمده از اطلاعات گذشته، حال و برنامه های آتی ناشی شده از محیط داخلی شرکت و خارج از آن است. نقش حسابداران مدیریت این است که طرح مکانیزم هایی برای اخذ اطلاعات مالی با یک روش موثر هزینه(هزینه- منفعت) فراهم و سپس اطلاعات را در یک زمان مناسب برای ارائه به مدیریت فراهم نمایند. برای مثال به وسیله گردآوری اطلاعات ماهانه حساب هایی که مدیریت نیاز دارد و مطالعه کارایی روشها و فرایندهای تولید و بهای تمام شده محصولات می توان اطلاعاتی مفید گردآوری کرد.

۲)     اخذ تصمیم

حسابداران مدیریت در واقع تصمیماتی خارج از وظایف خود اخذ نمی کنند اما آنها یک نقشی مهم برای فراهم آوردن اطلاعاتی موثر برای مدیران در جهت حل مشکلات موجود ارائه می دهند.

نقش حسابداران مدیریت در فرایند تحلیل، برنامه ریزی و کنترل در گردآوری اطلاعات می تواند به صورت ذیل خلاصه گردد :

·        شناخت مشکل و تعیین اهداف راه حلها، به عنوان مثال اصلاح کارایی بوسیله کاهش مصرف مواد اولیه.

·        جستجوی راههای گوناگون، برای مثال تغییر روشهای تولید، اصلاح تولید یا تغییر مراکز عرضه مواد اولیه.

·    گردآوری اطلاعات در باره مواردی همانند هزینه های سرمایه ای (تجهیزات)، هزینه های جاری، عوامل نگهداری هزینه، واکنش مشتریان و غیره.

·    انتخاب جریان مناسب عمل پس از ارزیابی راههای گوناگون، برای مثال اصلاح بهای تمام شده محصولات، تحلیل های حجم درآمد- هزینه، تحلیل های هزینه/  منفعت، جریان وجوه نقد کاهش یافته و غیره.

۳)     برنامه ریزی

یکی از وظایف کلیدی و عمده حسابداری مدیریت تمرکز بر روی وقایع آتی است. در بسیاری از شرکت ها اطلاعات تاریخی می تواند جهت ارزیابی تغییرات عملیات اصلی و راهنمایی برای عملیات استراتژیک  باشد.

 حسابداری مدیریت نقشی مهم برای فراهم کردن زمینه برنامه ریزی برای تامین فعالیت های جزئی در اهداف کمی دارد. بودجه ای که تدوین گردیده می تواند راهنمایی برای عملیات ۱۲ ماه آینده شرکت باشد.

۴) کنترل

با اینکه حسابداران مدیریت بطور عادی کنترلی روز به روز روی عملیات موسسه ندارند اما با این وجود آنها می توانند نقشی مهم در جهت تعیین و اصلاح  مکانیزم ها برای بازنگری و کنترل فعالیت موسسه فراهم نمایند. حسابداران مدیریت بوسیله مقایسه اهداف فعالیت های برنامه ریزی شده با واقعی(آنچه اتفاق افتاده) می توانند اختلافات را شناسایی، تعهدات بعدی را رسیدگی و سپس پیشنهادات عملی و راه گشا به مدیریت ارائه دهند.

     با این وجود آنها نقش  مهمی در تصمیم گیری و بازنگری مکانیزم ها برای کنترل فعالیت ها بوسیله مقایسه فعالیت های برنامه ریزی شده با واقعی دارند. حسابدار  مدیریت می تواند  اختلافات قبلی را شناسایی و سپس پیشنهادات  ممکن جهت اصلاح کار را به مدیریت ارائه دهد.

در بسیاری از موسسات گفتن اینکه تمام چیزها قابلیت اندازه گیری و محاسبه جهت کنترل دارد آسان نیست چنانچه وظیفه حسابداری مدیریت افزایش ارزش جهت موسسه باشد باید سطوح کنترل و تجزیه و تحلیل پیچیده مشمول فرایند هزینه/ منفعت در ارتباط با رسیدگی سودهای عملیاتی باشد. به علاوه اطلاعات باید در فرمهایی که به آسانی توسط سطوح مختلف مدیریت قابلیت درک داشته باشند انتشار گردد.

ابعاد حسابداری مدیریت :

۱)     افق زمانی

حسابداری مدیریت از جهتی گذشته نگر است مثلاٌ  اینکه محصولات با چه قیمتی ساخته شده اند، چه مقدار سود کسب کرده ایم ؟

 از جهت دیگر حسابداری مدیریت آینده نگر است مثلاٌ قیمت محصولات را چه مقدار باید تغییر دهیم، آیا برنامه های آتی مناسب هستند، آیا آنها تامین مالی می شوند ؟

۲)     سطح جزئیات

جزئیات اطلاعات همانند بهای تمام شده محصولات منحصر بفرد خطوط تولید برای تخمین هزینه های آتی یا سفارشات ویژه لازم است. هنگامی که محصول ساخته شد لازم است هزینه های واقعی را با پیش بینی مقایسه نماییم تا مغایرتها مشخص گردند. این فرایند سبب خواهد شد تا مدیران قادر شوند عملیات کارایی را بیشتر کنترل و تفاوتهای بین کارهای برنامه ریزی شده و واقعی که نیازمند اصلاحات است را انجام دهند.

بطور خلاصه اطلاعات برای برنامه ریزی و کنترل مورد نیاز است. شناسایی بهای تمام شده هر شغل      می تواند اطلاعات زیادی برای مدیریت جهت ارزیابی  وظایف افراد فراهم نماید.

حسابداران مدیریت بایستی قادر به تشخیص اینکه چه اطلاعاتی مربوط است یا خیر باشند به علاوه آنها باید اطلاعات فوق را خلاصه و جهت سطوح مختلف مدیریت (عالی، میانی، کنترلی) ارائه نمایند.

حسابهای مدیریتی فعالیت های تولیدی را برای دوره های گذشته خلاصه می کند، بودجه ها نیز برای دوره های آتی معمولا ۱۲ ماهه وضع می گردند.  کل هزینه های واقعی با بودجه شده مقایسه سپس حسابهای  واقعی با بودجه هر دوره مقایسه می شوند.

نتیجه گیری:

هر دو بخش حسابداری ( مالی و مدیریت)  مهم هستند . این مقاله دارای نکات برجسته اختلاف و نقاط مشترک بین آنهاست. شرکت های موفق نه تنها باید در عملیات خود اثر بخش و کارآمد باشند بلکه نیازمندند که نتایج موفقیتشان را به سهامداران و سایر تامین کنندگان مالی ارائه دهند. در برخی شرکتها این دو وظیفه به طور دقیق با هم در ارتباط می باشند.

خلاصه اختلافات

 

حسابداری مالی

حسابداری مدیریت

افق زمانی

گذشته نگر

گذشته – حال – آینده

اهداف اصلی

بکار گیری موسسه برای منافع سهامداران

برای اصلاح اقتصادی، کارایی و اثر بخشی عملیات

گیرندگان گزارشهای مالی

افراد خارج از موسسه- سهامداران – دولت و……

افراد داخل موسسه- هیئت مدیره و مدیران موسسه

خروجی ها

معمولا سالانه – ( ترازنامه – سود و زیان – صورت جریان وجوه نقد)

جزیئات بصورت ماهانه است و حسابهای مدیریتی معمولا سالانه منتشر می گردد.

چهارچوب تنظیمی

مفاهیم حسابداری ( تدوین شده بوسیله (FASB به علاوه الزامات قانونی عملیات شرکتها

الزامات قانونی وجود ندارد اگر چه راهنماییها و فرمت های ارائه شده توسط CIMA در بیشتر سازمانها کاربرد دارد

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

این فیلد را پر کنید
این فیلد را پر کنید
لطفاً یک نشانی ایمیل معتبر بنویسید.

فهرست
error: Alert: Content is protected !!