تصمیماتى که مدیران اجرائى شرکتها در زمینه افزایش ثروت سهامداران مىگیرند تا حدى در گرو پیشبینىهائى است که از وقایع آینده مىکنند آنان با پیشبینىهاى کوتاهمدت و بلندمدت، برنامههاى مالى شرکت را تهیه مىکنند. بدیهى است این شرکتها پس از تهیه و تدوین برنامهها، آنها را به اجراء درمىآورند؛ ولى در صورت روبهرو شدن با وقایع جدید، در آن برنامهها تجدیدنظر کرده، یکبار دیگر آنها را ارزیابى مىکنند. تهیه بودجههاى نقدى و صورتهاى تخمینى نمونههائى از پیشبینىهاى مالى کوتاهمدت هستند. براى پیشبینىهاى یکساله یا کمتر از این روشها استفاده مىشود ولى شرکتها براساس پیشبینىهاى مربوط به چند سال بعد، از صورتهاى تخمینى استفاده مىکنند. مفید بودن این صورتها ثابت شده است.
براى شناخت و تعیین کارآمدترین سیستم تخصیص منابع شرکت و نیز بهمنظور نشان دادن مکانیسمهاى کنترل و برنامهریزى جریانهاى وجوه از ”بودجه و فرآیند بودجهبندی“ استفاده مىشود. مدیران اجرائى شرکتها براى برنامهریزى و اجراء عملیات شرکت از انواع مختلف بودجه استفاده مىکنند. مدیران تولید مقادیر و جدول زمانبندى وجوه موردنیاز خطوط مختلف تولید شرکت را بهطور دقیق و با تفصیل مشخص مىکنند. این بودجه شامل دستمزد، مواد و سایر هزینههائى است که در فرآیند تولید مصرف مىشود. بودجههاى بازاریابى و فروش دربردارندهٔ یک طرح مالى براى تبلیغ و فروش محصولات شرکت است. بودجههاى تحقیق و توسعه نشاندهندهٔ تعهدات شرکت در امر تحقیقات اساسى (بهمنظور توسعه و گسترش تولیدات آینده شرکت) است. سایر هزینهها را (اقلامى که به مصرف فعالیتهاى عمومى شرکت مىرسد) در بودجههاى ادارى مىگنجانند.
مدیران مالى براى اینکه بتوانند جریانهاى وجوه شرکت، سودآورى و وضع مالى آن را، در یک دوره زمانى مشخص محاسبه کنند. اقلام بودجه یادشده را در هم ادغام مىکنند. با کمک تجزیه و تحلیل صورتهاى مالى دادهها و اطلاعاتى بهدست مىآید که با استفاده از آنها مىتوان چنین بودجههائى را برآورد کرد و بودجههاى نقدى و صورتهاى تخمینى را تهیه کرد. بهوسیله بودجههاى نقدی، جریانهاى ورودى و خروجى نقدى را در یک دوره زمانى مشخص پیشبینى مىکنند. مقصود از تهیه صورتهاى تخمینی، پیشبینى صورتهاى مالى است (یعنى پیشبینى اینکه یک صورت در آینده به چه صورت درمىآید). در صورت سود و زیان تخمینی، مقدار فروش و هزینهها و سودآورى شرکت (براى یک دوره زمانى مشخص) برآورد و محاسبه مىشود. در ترازنامه تخمینی، وضع مالى شرکت در پایان دوره زمانى منعکس مىشود.