بورس اوراق بهادار تهران

بورس اوراق بهادار تهران

شاخص کل بورس تهران که به آن “تپیکس ” می گویند، شامل پرتفوی فرضی از کل سهام پذیرفته شده در بورس است.این شاخص، همانند شاخص های مالی و صنعت تنها بیانگر تغییرات قیمت سهام طی یک دوره زمانی است.

برای موفقیت در بازار سرمایه باید اطلاعاتمان از این سیستم را بالا ببریم و از اصطلاحات و مفاهیم آن به خوبی سر در بیاوریم.

به گزارش بانکی دات آی آر، در این گزارش به شرح برخی از اصطلاحات بورسی می پردازیم:

  • سهام فعال

سهامی است که به طور مکرر و روزانه مورد معامله قرار می گیرد وبا این ویژگی از سهامی که نیمه فعال است و کمتر مورد معامله قرار می گیرد، متمایز می شود. سهام شرکت های بزرگ ومهم می بایست سهام فعال باشند به خصوص شرکت هایی که نسبت به تحولات اقتصادی وسیاسی حساس هستند وبنابراین در معرض تغییرات ناگهانی قیمت قرار دارند.

  • شاخص

اعدادی که وضعیت بازار را طی دوره های قبل نشان میدهد هرگروه در بورس  برای خود شاخصی دارند که سهامداران می توانند با پیگیری این شاخص ها،چشم انداز آن بازار  و یا صنعت را تبیین نماید بازارهای مالی اساسا شاخص یک پرتفوی فرضی از اوراق بهادار است که شامل کل بازارمربوطه یا بخشی از آن است . شاخص کل بورس تهران که به آن “تپیکس ” می گویند، شامل پرتفوی فرضی از کل سهام پذیرفته شده در بورس است.این شاخص، همانند شاخص های مالی و صنعت تنها بیانگر تغییرات قیمت سهام طی یک دوره زمانی است.

زمانی که یک سرمایه‌گذار، محقق، دست‌اندرکار یا هر علاقمند به بازار اوراق بهادار تمایل به بررسی روند قیمت یا بازدهی سهام یک شرکت مشخص را داشته باشد به راحتی و با دست‌یابی به قیمت سهام و سود شرکت مورد نظر، قادر به انجام بررسی مزبور خواهد بود. اما انجام این بررسی برای تمامی یا گروهی از شرکت‌ها تنها با بررسی قیمت تک‌تک آنها امکان‌پذیر نیست و نیاز به استفاده از نماگری دارد که وضعیت عمومی قیمت یا بازدهی در میان شرکت‌های مورد بررسی را نشان می‌دهد. واژه شاخص به معنای وسیله تشخیص است و عدد شاخص عددی است که به وسیله آن تغییرات ایجاد شده در یک پدیده را در یک فاصله زمانی بررسی می کنیم.

شاخص‌ها نماگرهایی هستند که وظیفه عیان‌ساختن شرایط عمومی قیمت یا بازدهی در میان تمام یا گروهی از شرکت‌های پذیرفته شده در بورس را بر عهده گرفته‌اند. از این رو می‌توان شاخص را نماگری نامید که نشان‌دهنده سطح عمومی پارامتری مشخص (به طور معمول قیمت یا بازدهی) در میان گروهی از متغیرهای مورد بررسی(تمام یا گروهی از شرکت‌ها) است. بنابراین شاخص کل قیمت نماگری است که سطح عمومی قیمت کل شرکت‌های پذیرفته شده در بورس را نشان می‌دهد. به همین ترتیب شاخص بازدهی (قیمت و بازده نقدی) نیز نشان‌دهنده سطح عمومی بازدهی کل شرکت‌های پذیرفته در بازار اوراق بهادار است.

  • درصد تقسیم سود

نسبت سود نقدی تقسیم شده بین سهامداران در تاریخ مجمع عمومی عادی سالیانه به سود اعلام شده شرکت.که مشخص می کند چند در صد از سود اعلام شده از طرف شرکت تحقق یافته است.با بررسی درصد سود تقسیم شده دوره های قبلی شرکت مزبور ، تصمیم گیری مناسبی در مورد سرمایه گذاری در آن شرکت خواهیم گرفت.

  • کارگزار بورس

کارگزار بورس عضوی از سازمان بورس است که مجوز خرید وفروش سهام مشتری را در اختیار دارد. کارگزار بورس در صدی از ارزش ناخالص معامله را به عنوان حق کارگزاری دریافت می کند. کارگزاری با ارایه خدمات کامل ،تسهیلاتی نظیر خدمات مشاوره در امر سرمایه گذاری، برنامه ریزی برای تعیین سبد سهام سرمایه گذاران، مدیریت سبد سهام مشتریان و…ارایه می کند.

  • برگه سهام

بعد از اینکه شما تقاضای خرید یک سهم را به کارگزار ارایه دادید و کارگزار آن سهم راخرید، حداقل ۷ روز کاری طول می کشد تا برگه سهام شما آماده شود.این برگه سهام به منزله سند مالکیت سهام برای شما است که در آن میزان سرمایه شرکت و مقدار مشارکت شما در سرمایه شرکت(تعداد سهام)  درآن قید شده است.چنانچه شما مجددا به خرید سهام ازشرکتی که قبلا سهامدار آن بودید ، اقدام کنید.میزان جدید سهام خریداری شده به میزان قبلیش اضافه می شود و داخل سند جدید قید می شود.بنابراین برگه قبلی سهام دیگر ارزشی ندارد.

  • سهام غیرفعال

این سهام به ندرت در بازار مورد خرید وفروش قرار می گیرد هرچند در شمار سهام فهرست شده است. سهام غیر فعال سهامی است که به سختی خریدار یا فروشنده ای برای آن ها یافت می شود. اختلاف بین قیمت خرید وفروش چنین سهامی ممکن است بسیار زیاد باشد.

  • EPS

Earning per share

سود شرکت به ازای هر سهم در یک سال مالی می باشد که بصورت پیشبینی است.زمانی که گفته می شود یک شرکت در صدد است که تعدیل دهد به این معنا است که شرکت تصمیم دارد سودش را تغییر دهد.چنانچه این پیشبینی بیشتر از پیشبینی قبلی باشد، یعنی تعدیل مثبت است و اگر کمتر از قبل شود گفته می شود تعدیل منفی است.تعدیل مثبت معمولا منجر به افزایش قیمتی یک سهم می شود

  • P/E

نسبت قیمت به درآمد که نشانگر اقبال بازار نسبت به سهم مورد نظرشان می باشداگر یک شرکت پی به ای ۱ داشته باشد یعنی سود سرمایه گذاری شما بعد از ۱سال برابر خود سرمایه گذاریتان می شود.بسیاری از افراد با پی به ای در مورد خرید وفروش تصمیم می گیرند. در محاوره عمومی گفته می شود که پی به ای پایین نشان دهنده ریسک کمتر و در عوض سود کمتر( از لحاظ افزایش قیمت سهم) است و پی به ای بیشتر نشان دهنده ریسک بیشتر ولی سود بیشتر است.

  • تحلیل گران بنیادی

تحلیل گران بنیادی (همان گونه که در پست قبلی به طور مختصر تعریف شد) متخصصینی هستند که دیدگاهی بنیادی (مبتنی بر مدیریت وقدرت شرکت وسایر نیروهای غیر اقتصادی ) را در ارزیابی سهام وتخمین قیمت بنیادی سهام به کار می گیرند.

  • تحلیل گر فنی

بر خلاف تحلیل گران بنیادی، تحلیل گران فنی(تکنیکال) کسانی هستند که اعتقاد دارند قیمت اوراق بهادار کاملا توسط نیروهای عرضه وتقاضای اوراق بهادار تعیین می شود، در عین حال که عوامل موثر برعرضه وتقاضا در جای خود می تواند واقعی، قابل مشاهده ویا ذهنی باشد. علاوه بر این تحلیل گران فنی اعتقاد دارند که با وجود نوسانات هر روزه ، قیمت سهام از الگوی مشخصی پیروی می کند و برای دوره های طولانی بدون تغییر باقی میماند.

  • توقف نماد معاملاتی

نماد معاملاتی اوراق بهادار پذیرفته شده در بورس در مواردی به شرح زیر متوقف خواهد شد:

قبل از برگزاری مجامع عمومی صاحبان سهام شرکت‌های پذیرفته شده و قبل از برگزاری جلسه هیأت مدیره‌ای که طی آن مقرر است در خصوص اختیارات تفویض شده توسط مجمع عمومی فوق‌العاده در خصوص افزایش سرمایه تصمیم گیری شود.
در صورتی که اوراق‌ بهادار، مطابق مقررات، مشمول تغییر طبقه‌بندی از تابلو با تالاری گردد که در آن فعال است.
در صورتی که ناشر اوراق بهادار، مطابق مقررات سازمان، ضوابط اطلاع‌رسانی را رعایت نکرده باشد.
در صورتی که حسابرس و بازرس قانونی نسبت به صورت‌های مالی شرکت‌های پذیرفته‌شده یا حساب‌های اوراق بهادار اظهارنظر”مردود” یا “عدم اظهارنظر” ارائه نموده باشد.
در صورتی که معاملات اوراق بهادار مظنون به استفاده از اطلاعات نهایی یا دستکاری قیمت توسط برخی از افراد باشد. به استثنای بند نخست که شرکت موظف به اعلام مراتب مطابق ضوابط مربوطه می‌باشد، سازمان بورس و اوراق بهادار در سایر موارد، اطلاعیه توقف معاملات اوراق بهادار را حداکثر تا پایان همان روز پس از توقف نماد معاملاتی، با ذکر دلیل توقف، زمان توقف و شرایط بازگشایی نماد، برای عموم منتشر می‌نماید و حسب مورد به صورت کتبی به اطلاع شرکت رسانده می‌شود.

  • کد معاملاتی

از آنجا که دادوستد اوراق بهادار با استفاده از سامانه رایانه‌ای معاملات انجام می‌شود، لازم است همه خریداران و فروشندگان دارای کد منحصر به فرد خود باشد تا کارگزار بتواند بر اساس آن به خرید و فروش اوراق بهادار بپردازد. کد معاملاتی، شناسه‌ای است که بر اساس مشخصات و اطلاعات فردی سرمایه‌‌گذار از جمله کد ملی وی تعیین می‌شود. کد معاملاتی سرمایه‌گذار منحصر به فرد است و هر سرمایه‌گذار یک کد معاملاتی دارد. دریافت کد معاملاتی از طریق کارگزار و با ارائه مدارک شناسایی -کپی شناسنامه و شماره ملی- و فقط یکبار انجام می‌شود.

  • سهام شناور

سهام شناور، درصدی از تعداد سهام یک شرکت است که در اختیار سهامداران جزء – کمتر از پنج درصد- باشد. میزان کمی سهام شناور آزاد عددی است که از نتیجه کسر تعداد سهام در دست سهامداران راهبردی از کل سهام شرکت به دست می‌آید. منظور از سهامداران راهبردی سهامدارانی هستند که درکوتاه‌مدت قصد واگذاری سهام خود را نداشته و معمولاً برای اعمال مدیریت خود این سهام را حفظ نمایند. با این فرض، در محاسبه سهام شناور آزاد تعداد سهام متعلق به دارندگان سهام راهبردی از تعداد کل سهام موجود کسر می‌شود. به طور‌کلی می‌توان بیان نمود که سهام شناور آزاد شامل آن بخش از سهام متعلق به دولت و سهامداران عمده اداره‌کننده شرکت نمی‌شود که به‌ هیچ‌ وجه حاضر به فروش سهام خود نیستند. مثلاً فرض کنید هشتاد درصد سهام شرکتی در اختیار یک مؤسسه باشد که هیچ وقت هم نخواهد آن سهام را به فروش برساند، پس این شرکت فقط بیست درصد سهام شناور آزاد دارد که مورد دادوستد قرار می‌گیرد. این نسبت در تعیین درصد نقد شوندگی سهام، تأثیرگذار خواهد بود. در بسیاری از بورس‌های دنیا، شرکت‌هایی که کمتر از ۲۵ درصد سهام آنها به صورت شناور آزاد باشد، از فهرست شرکت‌های بورسی حذف می‌شوند. به دلیل آنکه اگر مالکین شرکتی تمایلی ندارند که حداقل ۲۵ درصد سهام آنها بین مردم توزیع شود و علاقه‌مند به نگهداری سهام برای خود می‌باشند، دلیلی برای حضور آنها در بازار متشکل سرمایه وجود ندارد.

  • حجم مبنا

حجم مبنا به عنوان حجمی از معامله سهام یک شرکت در یک جلسه معاملاتی است که بتواند تاثیرگذار بر روی تغییر قیمت سهم در آن روز گردد. با اعمال این روش، پذیرش میانگین وزنی قیمت معاملات هر روز یک نماد، به عنوان آخرین قیمت آن روز و قیمت مبنا جهت اعمال دامنه نوسان قیمت روز معاملاتی بعد، مشروط به انجام معامله تا حجم معینی از سهام گردیده است. بورس اوراق بهادار تهران به منظور اطمینان از تغییر قیمت سهام شرکت‌های پذیرفته شده در نتیجه معامله حداقل تعداد معینی از سهام شرکت سیستم حجم مبنا را تعریف نمود. حجم مبنا از تاریخ ۲۹/۰۵/۸۲ به اجرا گذاشته شد. فرمول حجم مبنا در ابتدا به اینگونه بود که شش ده هزارم تعداد سهام شرکت در یک روز باید مورد دادوستد قرار می‌گرفت تا قیمت آن سهم بتواند مشمول تغییر مثبت یا منفی شود. این نسبت با یک تعدیل، از تاریخ ۱۵/۰۱/۸۳ به هشت ده هزارم تعداد سهام شرکت تغییر یافت. به عنوان مثال؛ اگر شرکتی دارای تعداد ۵۰۰۰۰۰۰۰۰ سهم باشد، حجم مبنا آن شرکت برابر ۴۰۰۰۰۰ سهم خواهد بود. این ضریب محاسبه از تاریخ ۰۲/۰۴/۸۶ با هدف کاهش حجم مبنا شرکت‌های بزرگ – شرکت‌های دارای سرمایه بیشتر از ۳۰۰۰ میلیارد ریال – از هشت ده هزارم به چهار ده هزارم کاهش یافت. همچنین از تاریخ ۲۱/۰۵/۸۶ حجم مبنای شرکت‌هایی که سرمایه آنها بین ۱۰۰۰ تا ۳۰۰۰ میلیارد ریال بود بر مبنای پنج ده هزارم تعداد سهام آنها اعمال گردید.

  • دامنه نوسان قیمت سهام

دامنه نوسان قیمت سهام، محدوده مجاز برای تغییر قیمت سهم در یک جلسه معاملات می‌باشد. به گونه‌ای که انجام معامله در خارج از دامنه تعیین شده در هر روز غیرممکن باشد. تأثیر دامنه نوسان قیمت سهام در مواقعی که بازار دچار آشفتگی شده، کاملاً مشهود است. در شرایط آشفتگی بازار معمولاً سرمایه‌گذاران تحتتأثیر جو روانی بازار قرار گرفته و تصمیمات غیرمنطقی و شتابزده‌ای اتخاذ می‌نمایند. که اینگونه تصمیم‌ها در میان سرمایه‌گذاران انفرادی بیش‌تر بوده و احتمال زیان این سرمایه‌گذاران در زمان آشفتگی بازار بسیار بالا می‌باشد. دامنه نوسان روزانه قیمت سهام در بورس تهران در حال حاضر ۵/۳ درصد تعیین شده ‌است و از این رو قیمت سهام یک شرکت در یک روز حداکثر می‌تواند ۵/۳ درصد نسبت به قیمت پایانی روز قبل افزایش یا کاهش ‌یابد. دامنه نوسان قیمت مانع از نوسان شدید قیمت‌ها و تلاطم بازار می‌شود.

  • تابلوهای بورس

پذیرش و معاملات اوراق بهادار در بورس تهران در قالب دو بازار اول و دوم و بازار اوراق مشارکت انجام می‌شود:

  1. تابلوی اصلی بازار اول؛ سهام و حق تقدم شرکت‌های پذیرفته شده در تابلوی اصلی.
  2. تابلوی فرعی بازار اول؛ سهام و حق تقدم شرکت‌های پذیرفته شده در تابلوی فرعی.
  3. بازار اوراق مشارکت

تابلوی اصلی بازار اول مربوط به شرکت‌هایی است که حداقل سرمایه آنها دویست میلیارد ریال و سهام شناور آزاد آنها حداقل ۲۰ درصد است. در تابلوی فرعی بازار اول نیز شرکت‌هایی با حداقل سرمایه یکصد میلیارد ریال و سهام شناور آزاد ۱۵ درصد پذیرش می شوند. بازار دوم متعلق به شرکت‌های کوچک با حداقل سرمایه سی میلیارد ریال است.

تابلوی فرعی مکانی برای پذیرش و فعالیت شرکت‌های کوچک و درحال رشد است. شرکت‌های کوچکی که توانایی برآورده‌ کردن شرایط پذیرش تابلوی اصلی را ندارند در این تابلو پذیرفته می‌شوند و به آن‌ها فرصت داده می‌شود با تامین مالی و رشد فعالیت‌ها به تابلوی اصلی ارتقاء یابند.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

این فیلد را پر کنید
این فیلد را پر کنید
لطفاً یک نشانی ایمیل معتبر بنویسید.

فهرست
error: Alert: Content is protected !!